Linux nedir ve özellileri
TOMSRTBT: Tom Oehser tarafindan gelistirilmistir; tel floppy diskete sigar; kendisini RAM diske yükledigi için disket sürücüsünden yaralanma imkani verir. Baslangiç ve tamirat amaciyla kullanilabilir. Çok sayida tamirat programi içerir.
TURKUAZ: Türkiye Linux grubu tarafindan gelistirilmis, Türkçe Linux dagitimidir. CD-ROM olarak çikartilmis sürümlerini edinmek mümkündür. Grup, Internet sitesinde Linux kullanicilarina destek vermektedir.
WORKGROUP SOLUTIONS: Piyasaya sürdügü çesitli DOS,OS/2 ve Unix is programlarini Linux için yeniden çikartan bu firma, Linux dagitimi da yapmaktadir. Bu firmanin kurdugu Linux Mall adli Internet sitesinde, Linux için sürücüler, yardim dosyalari ve ücretli-ücretsiz çok sayida uygulama programi bulunur.
YGGDRASIL LINUX: 1993’te disketle dagitilan Linux, kurulum sirasinda bilgisayarlarin sabit ve floppy disketleri, ses ve ekran kartindan baska tarafiyla ugrasmaz ve X Windows masa üstünde baska grafik arabirim kurmazdi. Yggdrasil Computing firmasi bugün de isteyene ücretsiz dagitim
sürücüleri ile gelisimini sürdürmektedir.
DOS, Windows ve diger UNIX isletim sistemleri gibi Linux için de degisik donati programlari vardir. Gerçekte Linux adi sadece Linus Torvalds ve Linux Gelistirme Ekibi adi verilen bir grubun ortaya çikarttigi ve güncellestirdigi çekirdek kod veya bilgiislem bilimindeki adiyla kernel’a aittir. Kernel, bilgisayarin hafiza, dosya sistemi, ag, donanim araçlari ve çalistirilacak programlarla donanim arasindaki iliskileri düzenleyen programdan ibarettir. Bir bakima kernel, Linux sisteminde, bilgisayarin trafik polisidir.
Fakat kullanici olarak bizim Linux dedigimiz sey ise kurma programi + kernel + sistem yönetim araçlari + ücretli ve ücretsiz uygulama programlari” bütünüdür. Bu paket içinde sadece “kernel” ücretsiz dagitilmak zorundadir; bunun disindaki bütün unsurlar için üretici-dagitici kisi, kurum veya firma ücret alabilir.
Bu noktada Dagitim adiyla bilinen paketlerden hangisinin daha iyi oldugu sorusu kaçinilmaz olarak sorulabilir. Bu sorunun yaniti, bir bakima Linux kullanmaya niyetli kisinin uzmanlik düzeyi ve Linux ile yapmak istedigi islerin türüne göre degisir. Örnegin, RedHat ve Caldera firmalari, Linux Gelistirme Ekibi’nin bazi mensuplari tarafindan kurulmus olmanin disinda bu grupla yakin isbirligi yaptiklari için Linux Kernel’indeki gelismeleri izlemekte ve en son Kernel sürümünü içeren yeni dagitim sürümlerini piyasaya sürmektedir.
Fakat uzman Linux kullanicilari en son Kernel sürümü yerine, arizalari, eklikleri giderilmis, hatalari ayiklanmis nispeten eski Kernel’lari tercih ederler. Sizin de en son Linux Kernel’ini edinmek gibi bir iddianiz yoksa, nispeten eski ve ücretsiz bir Linux dagitimi ile yetinebilirsiniz. Ancak bu tür dagitimlarda, örnegin 3D grafik kartlari, yeni ve hizli ag kartlari, elektronik fotograf makineleri, yeni yazicilar gibi donanimlar için gerekli sürücü ve bu tür araçlardan yararlanabilecek yazilimlar bulunmayabilir.
Nispeten yeni bir bilgisayarimiz varsa, Linux Kernel’ inin yeni sürümlerinin avantajlarindan yararlanmak isteyebilirsiniz. Ayrica bazi donanimlarda Kernel disinda çok az yazilim bulunur. Oysa ticari dagitimlarda yüzlerce ücretsiz dagitim vardir. Ayrica bu tür dagitimlarda örnegin Corel firmasinin WordPerfect kelime-islemcisi gibi, Windows dünyasinin belli basli yazilimlarinin Linux sürümlerini de bulabilirsiniz.
Linux yazilimlari ya tamamen ücretsiz edinilebilir; ya da belirli bir süre kullandiktan sonra üreticisine programi sürekli kullanmak için gerekli bedel gönderilir. Bunlarin disinda tipki Windows, OS/2 ve Unix programlari gibi, ticari Linux programlari da satilmaktadir. Herhangi bir Linux dagitiminda, birden fazla grafik kullanici arabirimi (Windows terimleriyle ifade edersek, masaüstü olusturan, mouse kullanmaya imkan taniyan ve programlari kendi pencereleri içinde çalisan programlar) bulunabilir. Ayrica bir Linux dagitim CD-ROM’unda, DOS komut istemcisine benzeyen komut satiri ekraninda çalistirilabilen kelime-islemcilerden tutun, ses editing programlarina kadar çok sayida yazilim bulabilirsiniz.
Linux dagitimlarinin büyük bir bölümü, ag ortami, ag sunucusu ve ag istemcisi (is istasyonu) bilgisayarlar dikkate alinarak hazirlandigi için Internet’te Web ve elektronik posta hizmeti verebilmelerini saglayan programlar, araçlar ve server’lar bulunur.
LINUX’UN KURULMASI
Bilgisayar Ag Isletimcisi veya Unix ortaminda tecrübe sahibi bir kullanici degilseniz, Linux kurmaya size birçok kolayliklar saglayan bir dagitimin CD-ROM’ u ile baslamalisiniz.
GÜVENLI BIR LINUX KURULUMU IÇIN
Ise baslamadan önce sabit diskinizde program dosyasi olmayan, yazi, resim, muhasebe kaydi, veri tabani gibi size ait verileri içeren dosyalari mutlaka yedekleyin. Windows için gerekli ve asli Windows kurulum Cd’ sinde olmayan, Internet’ ten download ettiginiz veya daha sonra güncellesmis sürücü dosyalarini mutlaka disketlere alin. Bu tür dosyalar diskete sigmayacak kadar büyükse, çesitli programlari kullanarak bunlari disketlere yükleyebilirsiniz. Ücretsiz dagitilan FileSplit bu tür programlardan biridir.
Elinizde, özellikle mevcut donaniminizi sizin için taniyacak araçlar bulunan bir Linux dagitimi yoksa, komut satirindan Linux ayarlarini yapmaniz, en hafif ifadesiyle güç olabilir. Mevcut sisteminizde Windows kurulu ise, sabit diskinizde Linux için bir bölüm (partisyon) açmaniz gerekir.
Fakat önce Linux için gerekli asgari donanim gereklerinden söz edelim. Bir Intel veya Intel uyumlu CPU bulunan bilgisayara Linux kurarken, grafik arabirim (Windows-vari masaüstü programlari) kullanmayacaksaniz, 4 MG RAM bol bol yeterli olacaktir. Linux’ un yayilmasi için çaba gösteren gruplar ve kisiler, Linux’ un
KURULUMA BASLAMADAN ÖNCE
Linux kurmaya baslamadan önce su bilgileri derlemis olmalisiniz:
1. Disk kontrol türü: Sabit diskleriniz IDE veya SCSI türü olabilir. Modern anakartlarda genellikle iki IDE baglantisi bulunur ve bu baglantilarin her birine iki sabit disk takilir. Ayrica bilgisayarda CD-ROM okuyucular da IDE veya SCSI türü olabilir.
2. Sabit diskler: IDE veya SCSI türü kaç sabit diskiniz var; C:, D:, E:, F: ve bunlarin büyüklükleri nedir?
3. CD-ROM: Bilgisayariniza nasil bagli; IDE, SCSI? Markasi ve modeli nedir?
4. RAM: Bilgisayarinizda kaç MB fiziki hafiza var?
5. MOUSE: Bilgisayara bagli Mouse’ un tür nedir; PS/2, Bus Mouse, Seri Mouse? Seri mouse’ unuz varsa, bagli oldugu COM kapisi hangisi:COM1, COM2; ve hangi protokolü kullaniyor; Microsoft veya Logitech.
6. Network Karti: Bilgisayarinizda Network karti varsa, markasi ve modeli nedir; hangi bir ag standardina uygundur? Bilgisayariniz bir ortamina bagli ise, sabit IP adresiniz, ag maskeniz, Ag Sunucusu’ nun IP adresi, bagli oldugunuz Etki Alani’nin (domain) veya Is Grubu’ nun (Workgroup) adi nedir?
7. Windows sisteminde masaüstünün özelliklerini ayarladiginiz kontrol kutusunda gösterilen renk sayisi ve masaüstü alaninin genisligi ile Ileri dügmesi ile ulasacaginiz kutuda grafik kartinizin türü, RAM’ i gibi bilgileri kaydedin.
8. Yazicinin markasi, türü, bagli oldugu kapi gibi bilgileri yazin.
9. Ses kartinizin ve modeminizin kesme istedigi (IRQ) ve giris-çikis araligi (I/O address) bilgilerini yazin.
daima Windows’ dan az hafiza ve sabit disk alani istedigini vurgularlar. Ancak, Linux sisteminizin de Windows gibi bir grafik masaüstü sahip olmasini istiyorsaniz, örnegin X Windows programi kullanacaksaniz, asgari RAM miktarinin 8 MB olmasi gerekir. Yeni ve X Windows’ a göre daha çok kaynak isteyen grafik arabirimler için bu miktar en az 16 MB’ tir. 32 MB hafiza ile Linux hem grafik arabirimine sahip programlari çok hizli çalistirabilir; hem de ayni anda daha çok program çalistirma imkaniniz olur.
Grafik arabirimi istemiyorsaniz, Linux 40 MB sabit disk alanina sigacaktir. Linux 40 MB sabit disk alanina sigacaktir. Windows’ u da kurarsiniz, Linux’ un aldigi alan 120 MB’ i bulur. Herhangi bir ticari Linux dagitimindaki bütün donanim, araç ve kolaylik programini kurmaniz halinde, ortalama 680 MB alana ihtiyaç duyabilirsiniz.
Hemen hemen bütün ticari ve ticari olmayan Linux dagitimlarinin CD-ROM’ larinda disket yapma programi bulunur ve bu programlar çogunlukla Dos ve Windows ortaminda çalisirlar. Ne var ki, en hayati asgari bölümlerini bile almaya kalksaniz, Linux’ u kurmaniz için gerekli programlar ve dosyalar rahatçi 150 disketi doldurur. Bu yüzden Linux’ u en rahat ve kolay sekilde CD’ den kurabilirsiniz.
Bunanla birlikte bir ya da iki adet, bilgisayarinizi çalistirmaniz için gerekli Boot-up disketlerine ihtiyaciniz olacaktir. Linux dagitim dosyalari bir ag merkezinde ise, kurma islemini ag baglantisi yoluyla da yapabilirsiniz.
Asgari sartlari karsilayan bir sisteminiz varsa ve CD-ROM, disket veya ag yollarindan biriyle, elinize Linux dagitim dosyalarini geçirdi iseniz, ikinci adima geçebilir ve bilgisayarinizin bölüm ve parçalari hakkinda, biraz sonra size gerekli olacak bilgileri toplayabilirsiniz.
Bu bilgiler genellikle ve en kolay sekilde bilgisayariniz (varsa ve hala kaybolmamissa) elkitabinda bulunur. Fakat bilgisayarinizda DOS veya Windows kurulu ise, bu bilgileri DOS ve Windows 3.1 ortaminda MSD.EXE programi araciligiyla, Windows 95 ve 98 ortamlarinda Baslat menüsünden Programlar/Donatilar/Sistem Bilgisi maddesini seçerek bulabilirsiniz.
Linux’ u, RedHat veya Caldera firmalarinin dagitim CD-ROM’ larindan kuruyorsaniz, muhtemelen bu bilgilerin sabit disk ve grafik karti ile ilgili olanlarina ihtiyaciniz olmayacaktir; ancak Linux kurulduktan sonra ag bilgilerine gerek duyacaksiniz.
En son tumhepsiburada tarafından 29.09.2008 12:45:05 tarihinde değiştirildi, toplam 1 kere değiştirildi
|
